مشخصات فنی سوله استاندارد به همراه ابعاد و ارتفاع

سوله استاندارد چیست؟

سوله استاندارد به سازه ای اطلاق می شود که فرآیند ساخت آن مطابق با تمامی اصول و استانداردهای عمرانی و ساخت و سازها باشد. استانداردهای طراحی و ساخت در هر سوله مختص همان سوله می باشد که این امر با توجه به نوع کاربری تعیین میشود.

با توجه به وضعیت بازار امروزه ساخت سوله برای هر شرکت صنعتی هزینه بر خواهد بود. با این اوصاف فرض کنید ساخت سوله مطبق بر استانداردهای تعیین شده نظام مهندسی انجام نشود، با گذشت زمان، مستهلک شدن سازه و قرار گرفتن در شرایط نامساعد جوی به مرور شاهد پدیدار شدن مشکلات ساختاری و فنی در سوله وجود خواهیم شد که برای پوشش و رفع این مشکلات و آسیب ها باید هزینه های هنگفتی را صرف کرد. به همین دلیل است که همواره تاکید میشود با سازندگانی قرار ببندید که خوش سابقه بوده و از تیم طراح و ساخت متخصص در طرایح، ساخت و نصب برخوردار باشد تا با گذشت زمان شاهد هیچ گونه مشکل ساختاری و فنی در این سازه ها نباشیم.

شرایط سوله استاندارد، مطابق با سازمان نظام مهندسی

• زیرسازی و نوع عملیات فونداسیون سوله باید کاملا متناسب با وزن نهایی سوله انجام شود.
• فولاد بکار رفته در اسکلت فلزی سازه باید توسط مراجع نظارتی و مهندسی مورد تایید قرار گیرد.
• دفترچه محاسبات سوله باید مورد تایید و منطبق با سازه نهایی باشد.
• گواهی کنترل کیفیت و برگه های بازرسی باید توسط مهندس محاسبه سوله تایید و امضا شود.

زمانیکه سوله مطابق با اصول استاندارد ساخته شود در برابر نیروهای وارده و همچنین شرایط جوی مقاوم میشوند و طول عمر سازه نیز افزایش می یابد. عواملی همچون کاربری، کارایی، امنیت، قیمت، سرعت ساخت، ابعاد دهانه و ... در انتخاب سوله تاثیرگذار می باشند.

 اطلاعات اولیه ساخت سوله استاندارد با کاربردهای متفاوت

سوله استاندارد مطابق با تعریف سازمان نظام مهندسی و آئین نامه های بین الملل به سازه ای گفته می شود که زیرسازی و نوع فرآیند فونداسیون مطابق با وزن نهایی سوله انجام شود، کیفیت فولاد اسکلت فلزی و دفترچه محاسبات سوله مورد قبول مراجع نظارتی و مطابق با سازه نهایی باشد، گواهی کنترل کیفیت و برگه های بازرسی دریافت و به تأیید مراجع محاسب سازه رسیده باشد.

• ابعاد طول، ارتفاع و.. سوله
• کاربرد سوله به چه منظور است
• چه میزان سرمایه و بودجه قرار است هزینه شود
• میزان زمان ساخت سوله تا در اختیار داشتن سوله

پس از تعیین کاربرد و هدف از ساخت سوله باید استانداردهای ساخت سوله مشخص شود، رعایت این اصول در طراحی و هزینه های ساخت بسیار تاثیرگذار است و سبب استحکام، مقرون به صرفه شدن ساخت سوله میشود. یک سازه و سوله مناسب برای اینکه دارای خصوصیت استاندارد باشد باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

• کاربرد روش‌ها و ابزارآلات به روز در فرآیند ساخت سوله
• استحکام و مقاومت بالای سازه و سوله
• قیمت مناسب و مقرون به صرفه
• ظرافت و زیبایی ظاهری سوله
• تحویل به موقع سوله
• وزن متناسب استراکچر فلزی

در امر ساخت سوله ارزان اگر کلیه مراحل از نقشه برداری زمین تا طراحی نقشه های شاپ دراوینگ با دقت بالا و طبق محدودیتهای محیطی انجام شود، میتوان عنوان استانداردسازی را به سازه نهایی اطلاق نمود؛ زمانی که سوله بر طبق استاندارد ساخته شود دارای بالاترین درجه مقاومت در برابر نیروهای وارده و بارهای طبیعی نظیر باد و برف خواهد بود و حتی طول عمر استراکچر فلزی را میتوان تا نیم قرن به راحتی برآورد کرد.

مشخصات فنی یک سوله استاندارد

مشخصات فنی یک سوله استاندارد شامل ابعاد استاندارد سوله، دفترچه محاسبه سوله استاندارد، مصالح استاندارد، اجزای سوله استاندارد می باشد که رعایت این مشخصات در طراحی و ساخت یک سوله استاندارد امری ضروری و الزامی بوده و باید یک سوله دارای این مشخصات باشد.

ابعاد سوله استاندارد

ابعاد سوله استاندارد قبل از انجام پروژه باید به تایید سازمان مقررات ملی ساختمان برسد. ابعاد دهانه، ارتفاع، طول، عرض و شیب سوله از موارد تعیین کننده در استاندارد بودن سوله می باشند که باید طبق استانداردهای ارائه شده تعیین گردند. این معیارها تاثیر مستقیمی بر قیمت سوله دارند. طول استاندارد یک سوله تقریبا ۹۰ متر می باشد. فاصله قانونی بین تیر و ستون های داخل سوله بین 6 تا 9 متر می باشد. لازم به ذکر است طول سوله متناسب با محل سوله تعیین می گردد. عرض دهانه سوله بین ۲۰ تا ۳۵ متر می باشد. طول دهانه در مصرف آهن تاثیر مستقیم دارد. ارتفاع سوله نیز در هزینه و آهن مصرفی سوله تاثیرگذار است. ارتفاع سوله متناسب با نوع کاربری سوله، نصب تجهیزات و ماشین آلات، انواع جرثقیل در سوله و انبار تعیین می شود. ابعاد برش شده ورق ها نیز در ارتفاع سوله مهم هستند. ورق ها معمولا به طول ۶ متر برش میخورند که این تقسیم بندی ارتفاع 3 متر به بالا را شکل می دهد. ارتفاع سوله در تعیین شیب سقف سوله نیز تاثیرگذار است. هر گاه عرض و شیب سقف سوله تغییر کند به همان میزان ارتفاع تاج سوله نسبت به ستون تغییر خواهد کرد. شیب سوله حدودا بین 10 تا 30 درصد بوده که البته عواملی همچون عرض یا همان دهانه سوله تاثیر زیادی در تعیین شیب سوله خواهند داشت.

دفترچه محاسبه سوله استاندارد

در دفترچه محاسبه تمامی مشخصات فنی همانند ابعاد، نوع مصالح و روش ساخت سوله به صورت کاملا استاندارد و ریز به ریز نوشته می شود. نوع و کیفیت مصالح به خصوص فولاد درجه یک و با کیفیت در ساخت سوله بسیار مهم است و در برآورد هزینه ها و استحکام و مقاومت سوله نقش مهمی ایفا می کنند.

مصالح استاندارد

در ساخت سوله استاندارد باید از مصالح و متریال های با کیفیت استفاده کرد. اما برخی شرکتهای سازنده از ورق های ضایعات در مصالح خود بهره میگیرند و این مصالح را به نام سوله دست دوم میفروشند. شرکت سپهر سوله بهترین ورق های فولادی را از شرکت فولاد مبارکه اصفهان خریداری میکند که هم آلیاژهای خوبی دارند و هم ضخامت این ورق ها استاندارد است و کم یا زیاد نمی شود. در مابقی مصالح از جمله متریال ساخت زیر بنا و فونداسیون، پیچ و مهره، پوشش سقف سوله  از جمله انواع ساندویچ پانل و دیوارها و... نیز باید کیفیت را در اولویت قرار داد.

اجزای سوله استاندارد

هر سوله باید دارای اجزای مشخص و استانداردی باشد که طراحی و ساخت سوله به صورت اصولی و استاندارد مطابق با آیین نامه های نظام مهندسی اجرا و تکمیل شود. اجزای سوله های استاندارد شامل وال پست، قاب های اصلی، مهاربند سقف، استرات، سگراد، سینه بند، پرلین و گیرت میباشد.

حریم آزاد آتش نشانی دور سوله استاندارد

ایمنی سوله ها از مواردی است که باید در زمان طراحی و ساخت سوله ها مد نظر قرار گیرد. بنابر کاربری سوله باید در اطراف سوله فضایی تحت عنوان حریم آزاد جهت عبور ماشین آتش نشانی محاسبه شود. به عنوان مثال اگر سوله کاربری سوله انبار یا سوله بهداشتی داشته باشد و یا سوله کارگاهی و تولیدی باشد، تهیه و تعبیه تجهیزات آتش نشانی در مواقع بروز حادثه در محوطه سوله نیاز اساسی است. اینچنین ضوابط ایمنی توسط شرکت شهرک های صنعتی تعیین و ابلاغ می شود. عرض حریم آتش نشانی در اطراف سوله با توجه به کاربری و فعالیت سوله و همچنین زون محل احداث در شهرک های صنعتی معمولا از ۳ تا ۶ متر در نظر گرفته می شود. در برخی موارد این عرض حریم آزاد تردد آتش نشانی به ۱۰ متر نیز قابل افزایش است.

با توجه به مطالب عنوان شده، هرگاه طراحی اصولی و مهندسی صورت پذیرد، ساخت سوله ارزان، اقتصادی، ایمن و استاندارد انجام می شود. برای جمع بندی ابعاد سوله رایج بشرح زیر می باشد:

• ارتفاع بین 6 تا 12 متر می باشد.
• دهانه بین 12 تا 40 متر باشد در برخی موارد 20 تا 35 متر بهینه تر خواهد بود.
• پیشنهاد میشود طول مضربی از 6 متر باشد.

هزینه ساخت سوله استاندارد

هرگاه از ابعاد استاندارد ساخت در کاربری مورد نظر و روش های بهینه و به روز در زمان طراحی و ساخت سوله استفاده شود به طور چشمگیری بسیاری از هزینه های جانبی حذف خواهد شد. از طرفی رعایت این موراد باعث افزایش طول عمر سوله میشود و در هزینه های تعمیر و نگهداری نیز تا حدودی صرف جویی می شود. در کنار تمام این موارد هزینه ساخت سوله های استاندارد به عوامل مختلفی بستگی دارد که هر کدام از آن ها تاثیر مستقیمی بر هزینه نهایی ساخت سوله دارند. کیفیت سوله با استاندارد بودن سوله در ارتباط مستقیم است.

تمامی موارد عنوان شده در تعیین هزینه نهایی ساخت سوله های استاندارد تاثیر گذار می باشند که رعایت کردن و در نظر گرفتن تمامی این موارد الزامی می باشد.

گروه صنعتی سپهر سوله این تعهد را به شما میدهد که سوله ای استاندارد مطابق با قوانین و الزامات فنی و مهندسی با ارزان ترین قسمت در اختیار شما قرار میدهد. شما میتوانید از شرایط خرید به صورت اعتبار اسنادی در ساخت سوله بهره ببرید.

فاکتورهای مهمی در تعیین قیمت سوله و سوله های استاندارد تاثیرگذارند. از عوامل مهم و موثر در هزینه طراحی و ساخت و قیمت سوله های استاندارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

وزن سوله

هرچقدر وزن سوله سنگینتر باشد قیمت بالاتری دارد.

کاربری سوله

قیمت ساخت سوله متناسب را کاربری سوله تعیین میشود.

ابعاد دهانه سوله

همواره ابعاد دهانه سوله در تعیین قیمت سوله تاثیرگذار است.

دارا بودن جرثقیل

نصب جرثقیل بر ارزش و قیمت سوله می افزاید.

محل احداث سوله

محل احداث در استحکام و قیمت سوله تاثیر گذار است.

متریال و مصالح به کاربرده شده

هرچقدر کیفیت متریال مصرفی در سوله بهتر و بالاتر باشد بر قیمت سوله هم افزوده میشود.

تجهیزات سوله سازی

تجهیزاتی مثل تاسیسات برق، تهویه، سیستم های گرمایشی - سرمایشی و روشنایی بر افزایش قیمت سوله تاثیرگذار است.

نکات کلیدی سوله استاندارد

در امر توسعه مشاغل تولیدی و صنعتی، ارتقاء سطح کیفی تولید اهمیت ویژه ای دارد. در کارخانجات تولید صنعتی که فضاسازی اصولی و مبتنی بر فرآیند تولید یک ضرورت مهم میباشد که بهینه سازی این حوزه کاری به مدیریت بهتر خط تولیدی کمک شایانی میکند و از صرف هزینه های مازاد و اضافی نیز جلوگیری میشود.

ساخت سوله استاندارد و اصولی در جایگاه عملیاتی، دقیق و پر هزینه است، از این رو صنعتگرانی که قصد سرمایه گذاری در امر تولید و صنعت دارند باید به سوی مسیر درست در حوزه ساخت سوله استاندارد سوق داده شوند. متأسفانه هنوز افرادی هستند که کارفرمایان و مدیران واحدهای صنعتی را تنها به دلیل صرفه جویی در هزینه ها و پرداخت مبالغ پایینتر، تشویق به خرید سوله های ارزان قیمت و بی کیفیت میکنند. سوله های ارزان و بی کیفیت مخصوصا سازه های دست دوم در مدت زمان کوتاهی دچار ایرادات فنی و ساختاری متعددی خواهند شد که برای خریدار و کارفرما هزینه هایی گزاف و به مراتب بیشتر را در بر خواهد داشت. پس با علم بر این موضوع مدیران باید از ابتدا، به دنبال ساخت و خرید سوله استاندارد باشند. در کل نکات مهمی که در طراحی و ساخت سوله استاندارد باید همیشه در نظر گرفته شود: تناسب ابعادی، برآیند بارها و نیروهای وارده به سازه، کنترل کیفیت در ساخت سوله میباشد.

ویژگیهای یک سوله استاندارد

• استحکام و مقاومت بالای سوله
• قیمت مناسب سوله
• تحویل به موقع سوله به کارفرما
• ظرافت و زیبایی سوله
• ساخت سوله بر اساس روشها و علم روز دنیا
• استفاده از ابزار آلات به روز و مجهز
• وزن مناسب سوله

مشخصات کلی سوله استاندارد

ساخت سوله استاندارد مطابق با معیارهای استانداردسازی جهانی سوله ها همواره باید در ساخت در نظر گرفته شود. معیارهای مختلف ساخت سوله از جمله ابعاد سوله، مواد اولیه مصرفی، وزن استاندارد سوله و ... در ساخت اصولی یک سوله استاندارد بسیار تاثیر گذار هستند. مشخصات کلی و مهم یک سوله استاندارد در زیر لیست شده است:

• تعیین ابعاد استاندارد سوله
• دفترچه محاسبات سوله
• خرید مصالح استاندارد
• اجزای یک سوله استاندارد

تعیین ابعاد استاندارد سوله

قبل از اجرای ساخت سوله باید ابعاد استاندارد سوله طبق کاربری مورد نظر و بر اساس مقررات و استانداردهای سازمان مقررات ملی ساختمان برآورد شود. ابعاد سوله یکی از مهمترین بخشهای ساخت سوله است که تاثیر مستقیمی بر قیمت سوله دارد. ابعاد سوله از چند جهت مورد بررسی قرار میگیرد: طول، عرض، ارتفاع و شیب سقف سوله. این ابعاد باید طبق استانداردهای ارائه شده برای ساخت انواع سوله تعیین گردد.

طول سوله استاندارد

طول هر سوله بنابر کاربرد سوله تعیین میشود اما طول استاندارد یک سوله میتواند حدود ۹۰ متر باشد. طول سوله در تغییرات دمایی سوله تاثیرگذار است، بطوریکه هر چه طول سوله بیشتر باشد تغییرات دمایی تاثیر بیشتری بر استحکام سوله میگذارد.

عرض سوله استاندارد

در حالت کلی عرض دهانه ی سوله میتواند در حدود ۲۰ تا ۳۵ متر باشد. طول دهانه سوله در طول سوله و میزان آهن مصرفی نیز تاثیرگذار است. به طور مثال برای سوله هایی با عرض دهانه ۱۵ متر آهن کمتری نسبت به دهانه ۲۰ متری مصرف خواهد شد، در نتیجه وزن سوله نیز کاهش می یابد.

ارتفاع سوله استاندارد

ارتفاع سوله بر هزینه ساخت و آهن مصرفی تاثیر مستقیم دارد. ارتفاع سوله استاندارد باید با توجه به نوع کاربری، ماشین آلات و جرثقیل نصب شده در داخل سوله تعیین شود. از این رو ارتفاع سوله بر اساس نیاز و ابعاد برش ورق محاسبه میشود. برش ابعاد ورقها به طول 6 است. تقسیم برش این ابعاد در ارتفاع 3 متر به بالا انجام میشود.

ارتفاع تاج سوله با توجه به ابعاد عرض و شیب سقف سوله محاسبه میشود. هرچقدر ابعاد عرض و شیب سقف سوله بیشتر و یا کمتر گردد به همان اندازه ارتفاع تاج سوله نیز نسبت به ستون تغییر خواهد پیدا میکند. به عنوان مثال اگر ارتفاع ستون سوله را ۶ متر و عرض سوله را ۲۰ متر و شیب سقف سوله را ۲۰% در نظر بگیریم، ارتفاع سوله در تاج ۸ متر است.

شیب سوله استاندارد

معمولا شیب سوله بین ۱۰ تا ۳۰ درصد متغیر است. در سوله هایی با عرض دهانه کوچک شیب ۲۰% محاسبه میشود، اما زمانیکه عرض دهانه سوله بزرگ باشد سوله با شیب ۱۵% ساخته میشود. در مقابل هرگاه عرض دهانه خیلی بزرگ و بیشتر از ۴۰ متر در نظر گرفته شود، شیب تا ۱۰% کاهش پیدا میکند. در مناطقی که بارش برف زیاد باشد پیشنهاد میشود شیب سوله از ۱۵% کمتر نشود. نکته ای که باید در افزایش شیب سوله در نظر گرفت این است که همواره افزایش شیب سقف سوله نتیجه مثبت ندارد و در برخی موارد نتیجه معکوس و افزایش بار وزش باد را بهمراه خواهد داشت از این رو باید توازن بین بار باد و برف توسط مهندس سازه رعایت شود.

دفترچه محاسبات سوله

دفترچه محاسبات از موضوعات اساسی در مشخصات سوله استاندارد است. در ساخت هر سازه باید یک دفترچه محاسبات از سمت سازنده در اختیار کارفرما قرار گیرد که شامل مشخصات فنی سازه به صورت کامل است. در این دفترچه باید عنوان شود که ساخت سوله با چه متریالی و با چه شیوه ای ساخته میشود. در آخر متذکر میشویم که همواره دارا بودن دفترچه محاسبات دلیل بر استاندارد بودن نیست اما جزو ملزومات ساخت سوله استاندارد میباشد.

خرید مصالح استاندارد

در ساخت سوله استاندارد باید از مصالح و متریال درجه یک و با کیفیت استفاده کرد. اما برخی شرکتهای سازنده از ورق های گازی (ورق نوردی که نوعی ضایعات میباشد) در مصالح خود بهره میگیرند و این مصالح را به نام سوله دست دوم میفروشند.

شرکتهای بزرگ و معتبری در ایران بهترین ورقهای فولادی را تولید میکنند که میتوان از آنها در ساخت سوله استاندارد استفاده کرد. آلیاژهای خوبی در ورق فولادی بکار میرود. ضخامت ورقهای فولادی استاندارد است و تغییر نمی یابد. همواره خرید مصالح باید با مشخصات صحیح صورت گیرد. به عنوان مثال در ساخت سوله باید از ورق سیاه ST37 استفاده کرد چرا که بهترین آلیاژ برای ساخت سوله میباشد اما متاسفانه برخی سازندگان سوله ازورق سیاه ST33 استفاده میکنند که خیلی مناسب نیست چرا که دارای ماهیت نرم تری است.

اجزای یک سوله استاندارد

اگر تمام اجزای یک سوله استاندارد طبق دفترچه محاسبات در نظر گرفته شود، آن سوله کامل و استاندارد است. در سوله استاندارد باید ستون ها و رفترها دقیق نصب شوند و تلرانس پایین داشته باشد. اجزای دیگری نیز در مونتاژ سوله بکار میروند که باید از مواد اولیه استاندارد ساخته شوند. اجزای یک سوله استاندارد عبارتند از:

• فریم های ستون سقف
• بیس پلیت
• وال پست
• استرات
• بابند کشی کامل ستون و سقف
• تیر ریزی سقف سازه

چک لیست یک سوله استاندارد

• برآورد دقیق بودجه از متقاضی ساخت سوله
• انتخاب زمین مناسب برای احداث
• بررسی سابقه کاری سازنده سوله
• توافق جزئیات اجرایی پروژه میان کارفرما و سازنده
• تعیین مهلت زمانی اجرای کار با در نظر گرفتن تأخیرهای احتمالی
• توافق در مبلغ پیش پرداخت و زمان بندی پرداختی ها بطور دقیق
• تهیه نقشه ها، اعمال اصلاحیه ها و رفع تغییرات
• تأمین فولاد مورد نیاز و شروع ساخت منطبق با نقشه ها و با بالاترین استاندارد کیفی
• کنترل و انجام فونداسیون توسط کارفرما یا توسط شرکت سوله ساز
• حمل قطعات به محل احداث و اجرا و نصب پروژه
• ارسال دفترچه محاسبات به سازمان نظام مهندسی برای اخذ تأییدیه نهایی

سازمان ناظر بر ساخت سوله

سوله سازی باید به دو روش در دستور ساخت و کار قرار گیرد. در روش اول سازمان شهرک های صنعتی اقدام به خرید زمین، احداث شهرک و ساخت سوله با ابعاد و کاربری های مختلف میکند. هدف از این روال متمرکزسازی مشاغل صنعتی و تولیدی در یک منطقه صنعتی است که به عنوان یک سیاست کلان کشور انجام میپذیرد. در این روش پیمانکار طرف قرارداد با سازمان شهرک های صنعتی مطابق با دستورالعمل های سازمان نظام مهندسی کشور و آیین نامه مقررات ملی ساختمان اجرای سوله های صنعتی را برعهده میگیرد. در این روش سازمان شهرک های صنعتی هم به فرآیند احداث سوله ها، نظارت کامل دارد.

در روش دوم احداث سوله استاندارد کارفرماها در زمین شخصی با کاربری تولیدی یا صنعتی، اقدام به عقد قرارداد با شرکت های سازنده فعال در حوزه سوله سازی مینمایند. پیمانکاران باید طبق چارچوب آیین نامه های سازمان نظام مهندسی نسبت به طراحی و ساخت سوله اقدام نماید و تمام مراحل بازرسی را با موفقیت پشت سر بگذارد.

در کل فرقی نمیکند که ساخت سوله با کدام روش انجام شود؛ بهرحال در هر دو روش سازنده های سوله ها باید تمام نقشه‌ها و اطلاعات فنی سازه را در قالب «دفترچه محاسبات سوله» به مالکان سوله تحویل دهد. همان طور که در قبل عنوان شد این دفترچه به نوعی سند تضمین کیفیت ساخت محسوب میشود.

گروه صنعتی سپهر سوله به شما کارفرمایان عزیز این اطمینان را میدهد که تمام طراحیها دقیق و اصولی و با کمک تکنولوژی های ساخت مدرن، برای دستیابی به یک سوله استانداردانجام خواهد شد. وظیفه سپهر سوله تنها به ساخت یک بنا و تحویل آن خلاصه نمیشود بلکه بحث استانداردسازی، رکن اصلی این شرکت در زمینه ارائه خدمات رسانی به مشریان عزیز میباشد. تعهد شرکت سپهر سوله بهینه سازی نقشه های ساخت و جلوگیری از صرفه هزینه های گزاف و پیش بینی نشده در عین حفظ استحکام و استاندارد ساخت سازه ها میباشد.